วัดพระธาตุหริภุญชัยวรมหาวิหาร

อยู่ใจกลางเมืองลำพูน มีถนนล้อมรอบสี่ด้าน คือ ถนนอัฎฐารส ทางทิศเหนือ ถนนชัยมงคลทางทิศใต้ ถนนรอบเมืองทางทิศตะวันออก และถนนอินทยงยศทางทิศตะวันตก ห่างจากศาลากลางจังหวัด ประมาณ ๑๕๐ เมตร สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๑๖๕๑ ในสมัยพระเจ้าอาทิตยราช ภายในบริเวณวัดพระธาตุหริภุญชัย มีสิ่งที่น่าสนใจ คือ

ซุ้มประตู ก่อนเข้าไปในบริเวณวัดจะผ่านซุ้มประตูฝีมือโบราณสมัยศรีวิชัยก่ออิฐถือปูนประดับลวดลายวิจิตรพิสดาร ประกอบด้วย ซุ้มยอดเป็นชั้น ๆ หน้าซุ้มประตูมีรูปสิงห์ ๑ คู่ ยืนบนแท่นสูง ๑ เมตร สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าอาทิตยราชเมื่อทรงถวายวังให้เป็นสังฆาราม

วิหารหลวง เมื่อผ่านซุ้มประตูเข้าไปจะพบวิหารหลังใหญ่เรียกว่า “วิหารหลวง” มีระเบียงรอบด้าน มีมุขออกทั้งด้านหน้าและด้านหลังสร้างขึ้นแทนวิหารหลังเก่าเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๘ เพื่อใช้เป็นที่บำเพ็ญกุศลและประกอบศาสนกิจทุกวันพระ ภายในประดิษฐานพระพุทธปฏิมาก่ออิฐถือปูน ๓ องค์ ลงรักปิดทองบนแท่นแก้ว และมีพระพุทธปฏิมาโลหะขนาดกลางสมัยเชียงแสนชั้นต้นและชั้นกลางอีกหลายองค์

พระบรมธาตุหริภุญชัย อยู่ด้านหลังวิหารหลวงประดิษฐานพระเกศธาตุบรรจุในโกศทองคำ เจดีย์ประกอบด้วยฐานปัทม์แบบฐานบัวลูกแก้วย่อเก็จต่อจากฐานบัวลูกแก้วเป็นฐานเขียงกลมสามชั้นตั้งรับองค์ระฆังกลม บัลลังก์ย่อเหลี่ยม เจดีย์มีลักษณะใกล้เคียงกับพระธาตุดอยสุเทพที่จังหวัดเชียงใหม่ มีสัตถบัญชร (ระเบียงหอก ซึ่งเป็นรั้วเหล็กและทองเหลือง) ๒ ชั้น สำเภาทองประดิษฐานอยู่ประจำรั้วชั้นนอกทั้งทิศเหนือและทิศใต้มีซุ้มกุมภัณฑ์และฉัตรประจำสี่มุม หอคอยประจำทุกด้าน รวม ๔ หอ บรรจุพระพุทธรูปนั่งทุกหอ นอกจากนี้ยังมีโคมประทีปและแท่นบูชาก่อประจำไว้ เพื่อเป็นที่สักการบูชาของพุทธศาสนิกชนทั่วไป พระบรมธาตุฯ นี้นับเป็นปูชนียสถานอันสำคัญยิ่งในล้านนามาตั้งแต่สมัยโบราณ ในวันเพ็ญเดือน ๖ จะมีงานนมัสการและสรงน้ำพระบรมธาตุฯ ทุกปี ตามประวัติกล่าวว่า เมื่อ พ.ศ. ๑๔๔๐ พระเจ้าอาทิตยราชกษัตริย์วงศ์รามัญผู้ครองนครลำพูนได้สร้างมณฑปครอบโกศทองคำบรรจุพระบรม ธาตุฯ ไว้ภายใน และมีการสร้างเสริมกันต่อมาอีกหลายสมัย ต่อมาเมื่อ พ.ศ. ๑๙๘๖ พระเจ้าติโลกราช กษัตริย์ผู้ครองนครเชียงใหม่ได้ปฏิสังขรณ์บูรณะเสริมองค์พระเจดีย์ขึ้นใหม่เป็นแบบลังกาที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบันนี้

พระสุวรรณเจดีย์ หรือ ปทุมวดีเจดีย์ อยู่ทางขวาของพระบรมธาตุสร้างขึ้นในสมัยพุทธศตวรรษที่ ๑๗ โดยพระนางปทุมวดี อัครมเหสีของพระเจ้าอาทิตยราช ภายหลังจากสร้างพระบรมธาตุเสร็จได้ ๔ ปี พระสุวรรณเจดีย์องค์นี้เป็นทรงปรางค์ ๔ เหลี่ยม โดยฝีมือช่างละโว้ มีพระพุทธรูปประจำซุ้ม ฝีมือแบบขอมปรากฏให้เห็นอยู่บ้าง ยอดพระเจดีย์มีทองเหลืองหุ้มอยู่ภายใต้ฐานล่างเป็นกรุบรรจุพระเครื่อง

วัดพระธาตุหริภุญชัยฯ เปิดให้เข้าชมตั้งแต่เวลา ๐๖.๐๐-๒๑.๐๐ น. เก็บค่าเข้าชมเฉพาะนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ คนละ ๒๐ บาท

สอบถามข้อมูล โทร. ๐๘ ๙๙๕๕ ๒๑๗๔ หรือทางเว็บไซต์ https:// facebook.com/watpratadhariphunchai/